U bent hier: Home  > Acties & instrumenten  > Andere acties  > Ada over de informatiemaatschappij

VN Wereldtop over de Informatiesamenleving (4)

Vrouwelijke experts nodig want ICT bepaalt overlevingskansen

Heike Jensen is lid van de stuurgroep Gender van de VN-wereldtop over de Informatiesamenleving (WSIS). Al vier jaar lang is deze genderlobbyiste één van de weinige vrouwen die deelneemt aan de internationale politieke besluitvorming rond ICT. In deze vierde en laatste aflevering over de thema’s van WSIS gaat Ada in gesprek met één van de vrouwelijke kopstukken uit de internationale politiek (1).

Heike Jensen

Van onderzoek tot genderlobby
"Mijn interesse voor WSIS en ICT in het algemeen ontstond toen uit mijn onderzoek rond NGO’s van de vrouwenbeweging bleek dat ze een erg pover resultaat behaalde op wervingscampagnes via ICT. Nogmaals werd bevestigd dat de uitbouw van de informatiesamenleving sterk is gesegregeerd naar geslacht, en dus moesten feministische eisen op de WSIS-agenda worden geplaatst".

Vanzelfsprekend was dat niet want WSIS is volgens Heike Jensen een echt mannenbastion: "Tijdens de eerste ronde in Genève werden genderaanbevelingen slechts gedeeltelijk opgenomen in de Principeverklaring (4) en het Actieplan (5). Tijdens de tweede ronde in Tunis werd geen vooruitgang geboekt, integendeel. We moesten opnieuw vanaf nul beginnen, want de WSIS-documenten van Tunis waren volkomen ’genderblind’. Het leek wel alsof er nooit een eerste WSIS-ronde was geweest", aldus Jensen. "In Genève, bij het uittekenen van de Informatiesamenleving, werden vrouwen nog als sleutelfiguren aangeduid, maar in Tunis ontbrak het aan gendergevoelige maatregelen op het vlak van internetbeheer en financiering van de digitale kloof, de twee hoofdthema’s."

ICT en globalisering
De noodzaak om vrouwen en vrouwenkwesties in verband te brengen met ICT is zelden meteen duidelijk. Wat heb je aan ICT als je niet eens beschikt over basisbehoeften als voedsel en water? En wat is de relatie tussen ICT en de thema’s van de vrouwenbeweging? Heike Jensen: "ICT staat niet los van de behoefte aan voedsel, zuiver water en veiligheid. ICT is de drijvende kracht achter het globaliseringsproces, en bepaalt zo indirect de overlevingskansen van wie vandaag in zijn of haar basisbehoeften moet voorzien. De vervrouwelijking van armoede is bijvoorbeeld een rechtstreeks gevolg van structurele aanpassingsprogramma’s die door de neoliberale marktdoctrine van de globalisering worden opgelegd. Ook worden "oude" thema’s als lichamelijke integriteit en autonomie via ICT en het globaliseringsmechanisme opnieuw belangrijk in het leven van vrouwen."

Op WSIS werd duidelijk dat ICT vandaag centraal staat in het economische en politieke machtsspel tussen staten en belangengroepen. "In Tunis overmeesterde het internet de agenda, juist omdat het werd erkend als een centraal domein voor politieke en economische macht in een door ICT en globalisering gestuurde samenleving. Het is erg belangrijk dat wie over deze thema’s informatie kan verschaffen, het belang van ICT ook op de feministische agenda plaatst. Dat is heel wat complexer dan een louter feministische eis om vrouwen te betrekken bij ICT-projecten. In Tunis werd het gebrek aan feministische experts in bijvoorbeeld internetbeheer, pijnlijk duidelijk. Ik ben ervan overtuigd dat kennis op dit terrein onmisbaar is om in de toekomst mee te beslissen." (6)

Kommagevecht
Toch zijn sommige feministen sceptisch over WSIS. Op GenderIT.org (7), de site van de genderstuurgroep, vraagt Jac sm Kee zich af wat "het WSIS-gevecht over komma’s en haakjes" uiteindelijk heeft veranderd, nu de grote ICT-bedrijven alle mooie bedoelingen zoals "inclusiviteit", "participatie" en "het overbruggen van kloven" voor hun eigen winkel hebben overgenomen.

Heike Jensen: "Ik ga akkoord met Jac dat het ’kommagevecht’ niet echt leidt tot een gedurfde en veelbelovende feministische utopie. En inderdaad, vernieuwende ideëen of doelstellingen zijn altijd vatbaar voor recuperatie door het establishment of de culturele mainstream. Toch denk ik dat de aanwezigheid van feministen van wezenlijk belang was, want WSIS was het voorgevecht van een globaal ICT-beleid rond internetbeheer. Feministen moeten er zijn op het moment dat het beleid vorm krijgt. Het heeft geen zin om tien jaar later vanuit een basisbeweging alsnog te komen opdagen. We willen niet de kruimels van een oude koek maar helpen met het bakken van de taart en meebeslissen over het deel dat ons toekomt, of niet soms?"

Volgens Heike was WSIS ook een ideale gelegenheid om briljante en gemotiveerde vrouwen te ontmoeten en samen van gedachten te wisselen over de nieuwe uitdagingen die de informatiesamenleving aan feministen stelt: "Het genderonderzoek rond ICT staat nog in de kinderschoenen. Dankzij WSIS kwam er een reeks onderzoeksvragen uit de bus, wat toch al een mooi resultaat kan worden genoemd."

Participatie
Cijfers over de participatie van vrouwen aan WSIS zijn er niet, maar dat vrouwen bij de onderhandelingen een sterke minderheid vormden, was overduidelijk. Heike Jensen: "Uit mijn persoonlijke ervaring als universitair docent en NGO-activiste weet ik dat het heel moeilijk is om vrouwen te betrekken in beleidsdiscussies rond ICT. De thema’s zijn vaak erg ruim en abstract en kunnen soms zeer technisch worden. Weinig vrouwen staan te springen om hier aan de besluitname deel te nemen. Dit interview was een prachtige gelegenheid om uit te leggen waarom WSIS voor de toekomst belangrijk was. Ik hoop dat meer feministen nieuwsgierig worden om op verschillende niveau’s deel te nemen aan het ’ICT-gedoe’."

Lize De Clercq
maart 2006

^Paginatop^

Forum de l'article