|
zoek 
Newsletter 
In dezelfde rubriek:
|
 |
Een gesprek onder Cyberfeministes: Ada, Nat Muller, Diana McCarty en Betty
Cyberfeminisme is een mythe. Een verhaal over de infiltratie van vrouwelijke virussen in de masculiene technowereld van cyberspace. Een verhaal over een utopische virtuele identiteit, bevrijd van geslacht, ras, klasse of leeftijd. Cyberfeminisme is feminisme. Niet het persoonlijke maar je computer is politiek. Aan de orde is het eigenhandig controleren van nieuwe technologie en het bevechten van onvermijdelijke stereotypes die via applicaties het nieuwe digitale tijdperk binnensluipen. Ada knoopte een gesprek aan met drie internationale collega’s.
Het internationale media festival NEURO (1) was een ontmoetingsplaats voor cyberfeministes van allerlei slag. Ada animeerde een gesprek tussen Nat Muller (2), Diana McCarty (3) en Betty (4): over genderbrowsers, vrouwelijke technofobie, geschiedvervalsing, de digitale bevrijding, artificiële intelligentie en de biotechnologische kolonisatie van het vrouwelijk lichaam.
Ada: Volgens Alla Mitrofanova, één van de spreeksters op de eerste Cyberfeministische bijeenkomst in 1997 is (cyber)feminisme "een browser waarmee je naar de wereld kijkt" (5). Wat bedoelt ze daarmee?
 Nat Muller |
Betty: Let wel, vandaag komt het begrip ’queer’ (=er is geen vaste identiteit) steeds meer in de plaats van ’gender’ te staan. In cyberfeminisme gaat het vaak niet meer enkel over mannelijkheid en vrouwelijkheid, maar alles daartussenin, daarboven en daaronder.
Diana: Het is niet alleen een manier om naar dingen te kijken maar ook een manier om dingen aan te pakken. Het is niet omdat ik vaak met verschillende groepen vrouwen werk, dat ik mijn werk als feministisch bestempel. Of ik nu met vrouwen of met mannen werk, of aan politiek doe, mijn feministische manier van werken gooi ik in alles wat ik doe. Zo werkte ik bijvoorbeeld mee aan de ontwikkeling van een server voor de International Women’s University (6). Toen het semester startte was de server nog niet helemaal klaar en kregen de vrouwen (uit zo’n 110 landen) de kans het systeem mee te ontwikkelen zodat het aan hun specifieke behoeften kon voldoen. Deze feministische praktijk mondde uit in een softwareapplicatie die niet alleen een prijs won, maar de vrouwelijke mede-ontwerpsters ook een sterk gevoel van identificatie gaf.
Ada: Een cyberfeministe van het eerste uur, Sadie Plant, stelt in haar boek ’Nullen en Enen’ (7) dat vrouwen helemaal geen kleine, marginale rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van digitale machines. Ze schuift Ada Lovelace naar voren als de heldin van de computergeschiedenis en toont aan hoe vrouwen, van het weefgetouw tot het telefoonsysteem en de ’ponskaartencomputer’, steeds intrinsiek betrokken waren in de simulatie, assemblage en programmering van technologie. Is de technofobe vrouw een hardnekkig misverstand?
Nat: Vrouwen wisten de hele geschiedenis door hoe ze met technologie moesten omgaan. Het misverstand van de technofobe vrouw is gebaseerd op een kunstmatige hiërarchie die in de door mannen gedomineerde wereld van technologie in stand werd gehouden. Sommige huishoudtechnologie bijboorbeeld is behoorlijk ingewikkeld (denk maar aan de programmatie van een wasmachine) maar aangezien deze vorm van technologie traditioneel een ’vrouwelijke’ stempel draagt, staat ze lager op hiërarchische technologieladder dan pakweg de autotechniek.
 Diana McCarty (& Davida) |
Nat: De feministische kritiek op de vermannelijkte wetenschappen van o.a. Donna Harraway (9) en Helen Longino (10) is inderdaad het meest interessante feministische denken van de laatste jaren. Deze bracht aan het licht dat de eerste ’ponskaart-apparaten’ werden geprogrammeerd door vrouwen die ’rekenaarsters (of in de Engelstalige landen: ’computers’) werden genoemd. De naam van het beestje kent een vrouwelijke geschiedenis, maar dit werd zodanig verzwegen dat alles vermannelijkte! Een ander voorbeeld is ’de spermarace’. Kinderen wordt verteld dat spermatozoïden na een uitputtende ’race’ de eicel binnendringen, maar het is net omgekeerd: het slimme ei trekt miljoenen domme zaadcellen aan. De machtshiërarchie waarin ook de problematiek rond gender en technologie kadert, komt ook in deze simpele biologische uitleg tot uiting.
Diana: Patriarchaat is inderdaad niet zomaar een woord uit de politieke geschiedenis, maar heeft reëele impact. We zitten vandaag nog steeds met de gevolgen van een wetenschap die door witte mannen is ontwikkeld, die er hun persoonlijke problemen in hebben geprojecteerd en vervolgens stelden dat programmeren, net als wetenschap, objectief is en ’hard’, terwijl sommige wetenschappelijke bevindingen helemaal anders zouden zijn als vrouwen de wetenschap gecontroleerd zouden hebben.
Ada: Heel wat cyberfeministes zien in de ontwikkeling van de technologie nieuwe mogelijkheden om zich van de patriarchaat te bevrijden: in cyberspace is het lichaam niet langer biologisch, wordt gender fluïde en doorbreekt de digitale webstructuur de door mannen gedomineerde hiërarchische wereld. Wordt in het derde millennium het (cyber)feminisme overbodig?
Diana: Bij al dit hoera-geroep is het belangrijk om aan te geven over welke technologie we het hebben als we spreken over de bevrijding van de vrouw door technologische ontwikkelingen. Niet alleen digitale informatie- en communicatietechnologieën maar ook de ontwikkelingen in de biotechnologie hebben een invloed op het leven, werk en lichaam van vrouwen.
 Betty (SexyShock) |
Nat: Artificiële intelligentie (AI) en artificieel leven is nog zo’n belangrijk technologisch terrein dat om (cyber)feministische aandacht vraagt. Alison Adam (13) en Sarah Kember (14) toonden reeds aan dat de wereld van AI totaal is vermannelijkt en de gebruikte (mannelijke) logica niet blijkt te werken als je zoiets wil maken als artificieel leven. Nu pas ontdekt de wetenschap dat wie kennissystemen wil maken, de kennis van iedereen nodig heeft, ook de impliciete (tactiele) kennis waar vrouwen door het eeuwenlange rollenpatroon sterk in bedreven zijn (kinderzorg, huishouden, koken, enz.) en die door de wetenschap tot nu toe als ’vanzelfsprekend’ werd beschouwd.
Lize De Clercq
Oktober 2004
|
Noten & Links bij de tekst Links naar Cyberfeministische literatuur Links naar Cyberfeministische websites & events |
Forum de l'article
