U bent hier: Home  > De cijfers

Digitale kloof versus genderkloof

En het Internet redde de vrouw?

In maart 2005 organiseerde de vzw Cyber53, in het kader van de Franstalige Internetfeesten(1), een ronde tafel met de uitdagende titel "En het Internet redde de vrouw?" Minister Françoise Dupuis, Waals minister van Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek, kwam provocerend uit de hoek. Maar verenigingen uit het veld lieten zich niet doen. Ze getuigden en overtuigden: het element ’gender’ in de digitale kloof is geen mythe.

"De digitale kloof is zelden een genderkloof, maar eerder een scholings- en leeftijdskloof" (2), met deze provocerende woorden begon het betoog van minister Dupuis, de Waalse minister van Hoger Onderwijs, Onderwijs voor Sociale Promotie en Wetenschappelijk Onderzoek. "45% van de vrouwen gebruiken het internet, tegen 60% van de mannen, en de kloof groeit dicht". En alsof dit nog niet provocerend genoeg was, onderlijnde ze dat in de strijd tegen discriminaties op grond van geslacht, digitale alfabetisering niet prioritair is, maar dat de problemen met betrekking tot de toegang tot de arbeidsmarkt en de taakverdeling thuis moeten aangepakt, "want die hebben een grotere impact op een vrouwenleven." Voor de minister is het duidelijk: de numerieke kloof zal pas verminderen wanneer vrouwen een betere toegang tot de arbeidsmarkt wordt geboden en emanciperen. Niet omgekeerd.

Als minister van Onderwijs kon zij zich echter niet permitteren het onderscheid niet te zien tussen digitale alfabetisering en alfabetisering.

© Cyber53 vzw

Lezen en schrijven spelen een essentiële rol in het ontstaan van het denken, en blijven dus inderdaad prioritair. Uiteindelijk formuleerde de minister drie wensen: het oprichten van een referentiecentrum nieuwe technologieën in Brussel, de identificatie van nieuwe leermethoden m.b.t. informatica en inleidingen in kwalificerende opleidingen, gaande van informatica- tot taalcursussen.

Gender is geen mythe

De interventie van de minister werd o.a. gevolgd door het Collectif des Femmes uit Louvain La Neuve en de vzw KureghemNet uit Anderlecht. (3) Deze twee verenigingen organiseren, net als Cyber53 vzw en nog vele andere clubs en initiatieven, werkwinkels om vrouwen op het net te helpen. Door de interventie van de minister enigszins in de verdediging geduwd, werd met enthousiasme het belang van informatica-initiatiemodules onderstreept. De verenigingen deelden hun ervaringen, en overtuigden de zaal. De minister mag deels gelijk hebben wat betreft het relatieve belang van informatica-initiaties voor vrouwen, de initiaties zijn zeker geen tijdverlies. De verenigingen toonden perfect aan hoe beladen de computer voor veel vrouwen is. Deelneemsters zitten soms vol angstbeelden maar die angst kan na het volgen van een initiatiecursus, smelten als sneeuw voor de zon.

De verenigingen gaven een indrukwekkend beeld van hoe informatica een manier kan zijn om autonomie te verwerven en van hoe men zich als vrouw in het gezin en in de maatschappij kan herpositioneren. Volgens de verenigingen zijn de nieuwe technieken nog altijd zeer beladen met ideeën van moderniteit en macht. Een initiatiecursus zorgt dat de deelnemende vrouwen zich niet langer door hun kroost voorbijgestoken hoeven te voelen. Voor vrouwen van allochtone afkomst is de mogelijkheid om via Internet familie in het buitenland te contacteren dan weer een zeer belangrijk punt. Anders gezegd: door met de computer te leren omgaan, verrassen deze vrouwen zichzelf in iets waarvan ze dachten dat het ontoegankelijk was. De cursussen zijn dus wel degelijk een instrument voor emancipatie en een manier om het zelfvertrouwen op te krikken, een middel om iets te verwerven bovenop de technische competenties die men in de cursus verwerft.

’Vrouwelijke’ ruimtes

Wie ooit een cybercafé heeft bezocht, met de nodige ’pop-ups’ van pornografische sites, weet dat dit niet het genre initiatie in nieuwe technologieën is dat vrouwen zoeken. Volgens de vertegenwoordigde verenigingen op de ronde tafel, is het voor de gelijke toegang van vrouwen tot de nieuwe technologieën noodzakelijk dat de initiatie gebeurt in erkende ruimtes. In ruimtes die als ’vrouwelijk’ staan aangeschreven om belemmeringen, van welke aard ook, die gemengde ruimtes met zich meebrengen uit te schakelen. Het vrouwencollectief uit Louvain La Neuve onderstreepte daarenboven het belang van opleidingen in het tempo van vrouwen, ongeacht of de opleidingen gemengd of niet gemengd worden ingericht.

Door de nieuwe technologieën is de samenleving grondig veranderd. Veel informatie is vandaag enkel nog beschikbaar via elektronische weg. Het is daarom onmogelijk om te beargumenteren dat gender, al of niet bovenop andere vormen van discriminatie, niet meetelt in een beleid van digitale alfabetisering.Als sommige mensen nood hebben aan een bepaalde leermethode en/of ruimte om de boot van de nieuwe technologieën niet te missen, dan is het aan de middenveldorganisaties om daarvoor te zorgen. Het minste wat na de ronde tafel "En het Internet redde de vrouw?" gezegd kan worden, is dat de verenigingen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid meer dan ernstig nemen.

Anne-Laure Buisson
April 2005

^Paginatop^

Forum de l'article