U bent hier: Home  > Acties & instrumenten  > Andere acties

Waarom kiezen vrouwen
voor een baan in ICT en waarom niet?

Op 30 april 2004 hield de FTU (Fondation Travail-Université) van Namen een studiedag rond het thema ’Carrièremogelijkheden in de ICT-sector’. Caroline Guffens (FTU) sprak over de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de informaticasector en ontkrachtte een aantal vastgeroeste ideeën.

Caroline Guffens, onderzoekster verbonden aan de Fondation Travail-Université (FTU), presenteerde de resultaten van twee verschillende onderzoeksprojecten. Een eerste onderzoek betrof een Europees project, WWW-ICT (Widening Women’s Work in Information and Communication Technology), dat de keuze van vrouwen voor een baan in de ICT-sector en hun carrièremogelijkheden onderzocht. Een tweede onderzoek, het project ‘Métic’: Kwaliteit van het werk, de werkgelegenheid en de opleidingen gelinkt aan de ICT-beroepen (1), was van de hand van de Fondation Travail-Université (FTU) (2) en gebeurde in opdracht van het Europees Sociaal Fonds en de Waalse minister van Werkgelegenheid. Dit onderzoek bestudeerde niet alleen de invloed van ICT op de organisatie van het werk, maar onderzocht ook de arbeidsomstandigheden en de kwalificatievereisten in de ICT-gebonden activiteitsdomeinen (2002-2004).

Verschillende opleidingstrajecten

Caroline Guffens beklemtoonde nogmaals dat verschillende wegen leiden naar een beroep in IT. De meeste IT-ers volgden een wetenschappelijke opleiding, maar heel wat mensen kwamen ook via bijscholing of beroepservaring in de IT terecht. Vooral vrouwen volgden het bijscholingstraject (67% tegenover 49%). Vaak wordt de keuze om een IT-richting te volgen al op jonge leeftijd beslist en dikwijls onder invloed van vaders, verwanten of vakken zoals wiskunde.

Uit de studie van Métic blijkt dat houders m/v van een niet-technisch diploma (economie, toerisme, biologie of marketing) 20% van de banen in de ICT-sector innemen. Vaak munten ze uit op het vlak van P.R. of communicatie. Omdat deze eigenschappen vaak van essentieel belang zijn voor bepaalde functies betekenen ze voor het bedrijf in kwestie een meerwaarde.

Het onderzoek van Métic toont ook dat vele IT-ers slechts op een later moment in hun carrière kozen voor een baan in ICT: 51% van de vrouwen en 32% van de mannen hadden eerst een baan in een andere sector.

De meeste ICT-werknemers m/v geraakten via bij- en nascholing aan een baan in ICT. Mensen die louter via opgebouwde beroepservaring in de ICT-sector terechtkwamen zijn eerder zeldzaam, want de eisen qua vakkennis en ICT-vaardigheden zijn niet min. De weinig vrouwen die via deze weg in de ICT terecht kwamen waren ietwat oudere vrouwen die IT-kennis opdeden in de tijd dat het opleidingsaanbod nog geen structuur kende en hun kennis bijschaafden naarmate de informatica verder evolueerde.

Waarom kiest iemand voor een baan in de ICT?

Waarom kiezen vrouwen voor een baan in de ICT? De meest genoemde redenen zijn vertrouwdheid met de job, een redelijk stabiel statuut, soepele werkuren en arbeidsvoorwaarden, en goede carrièremogelijkheden. Maar ook de job-inhoud speelt een beslissende rol: een ICT-job zit vol uitdagingen die om creativiteit vragen en omdat je permanent moet bijleren wordt je steeds bekwamer. Wie dus nieuwsgierig is, goed problemen kan oplossen en concreet kan inspelen op de behoeften van de klant, beschikt over belangrijke troeven voor een job in ICT.

Veronderstellingen ontkracht

Het WWW-ICT onderzoek (3) ontkracht vele veronderstellingen over de redenen waarom minder vrouwen kiezen voor een baan en een opleiding in ICT.

Volgens het onderzoek hebben vrouwen die in IT werken helemaal geen probleem met technologie: techniek hoort bij hun job, schrikt hen niet af en is perfect te assimileren. De wijd verspreide gedachte dat alleen wie op vroege leeftijd vertrouwd raakt met computers later voor een beroep in IT kiest, komt dus niet overeen met de praktijk. Ook de hypothese dat aanleg voor wiskunde een must is en de rol van het gezin bepalend, blijft in het WWW-ICT onderzoek niet overeind.

Deze resultaten staan wel lijnrecht tegenover de resultaten van de groep vrouwen die geen ICT-opleiding volgden, vooral op het vlak van hun verhouding met techniek. De vraag luidt dus: werden vrouwen informaticus omdat ze niet bang waren voor technologie, of schrikt technologie hen niet af juist omdat ze de technische aspecten beheersen en ermee kunnen ‘werken’?

Vage hindernissen

Persoonlijke voorkeur, specifieke bekwaamheden of het gezin zijn geen doorslaggevende factoren die vrouwen verhinderen om te kiezen voor een opleiding of baan in ICT.

De grootste hindernis is de gebrekkige zichtbaarheid van de opleidingsmogelijkheden, de verschillende IT-beroepen en de vereiste kennis. Vele vrouwen zijn bijvoorbeeld niet op de hoogte van het bestaan van een uiteenlopende waaier aan ICT-beroepen. Wie ICT zegt, denkt vaak meteen aan programmeren of het ontwikkelen van computercodes. Beroepen die oorspronkelijk niets te maken hadden met ICT, maar er nu wel de invloed van ondervinden, blijven vaak in de schaduw staan. Ook worden de in ICT belangrijke P.R.- en communicatievaardigheden vaak ondergewaardeerd ten opzichte van de technische bekwaamheden.

Mogelijke oplossingen

Wat kan men doen om de beroepen, opleidingstrajecten en vaardigheden beter te profileren, zodat meer vrouwen de stap durven zetten naar de ICT-sector?

Eerst en vooral moet de zichtbaarheid van de ICT-sector worden vergroot door bijvoorbeeld de verschillende beroepen duidelijk van elkaar te onderscheiden naargelang hun technisch gehalte. Daarnaast is informatie over de grote inhoudelijke variatie van de ICT-beroepen zeker welkom. En tot slot moeten de sensibiliseringscampagnes veel diverser worden aangepakt.

Ook de ICT-opleidings- en oriëntatiecentra moeten in dit proces worden betrokken. De verschillende opleidingstrajecten moeten duidelijker worden voorgesteld, zodat het kiezen van een bepaalde opleiding makkelijker wordt. En om de verscheidenheid aan beroepen en vaardigheden in de verf te zetten, moet de brug met verschillende disciplines duidelijker naar voren worden gebracht.

Omdat uit de studie blijkt dat clichématige boodschappen als « ook vrouwen zijn geschikt voor een baan in de ICT-sector » geen aantrekkingskracht uitoefenen, moet voor elk afzonderlijk beroep overtuigende argumenten worden aangereikt. De geringe afstand tussen ICT en wiskunde en de gevarieerde taken en vaardigheden van de vele ICT-beroepen moet in de sensibilisering optimaal worden benut.

(1) MéTIC - "Qualité du travail, emploi et formation dans les métiers liés aux TIC", een enquête bij 1100 ICT-professionals in Wallonië en Brussel, uitgevoerd door het Centrum voor Arbeid en Technologie, Fondation Travail-Université, Namen.
(2) http://www.ftu-namur.org/
(3) Lees ook het artikel: Europees project ontkracht veronderstellingen

Forum de l'article