U bent hier: Home  > Acties & instrumenten  > Andere acties  > Ada over de informatiemaatschappij

Softwarepatenten

Ontmoeting met Zoé Genot

In juni heeft de Europese Commissie de richtlijn voor softwarepatenten verworpen, een richtlijn die het patenteren van informaticaprogramma’s beoogde, zoals dat met andere uitvindingen kan. In het debat rond de richtlijn stond de toekomst van de vrije software centraal. Ada keek welke vrouwelijke politici een rol speelden in dit dossier (1) en sprak met Zoé Genot, federaal Ecolo-afgevaardigde in haar bureau in het Parlement.

"Het patenteren van software zou de doodsteek zijn geweest voor andere dan gepatenteerde software. Als gelijk wie gelijk welke software kan patenteren is het uit met de vrijheid om er mee te werken", legt Zoé Genot uit. Bovendien is vrije of openbron software - met vrije softwarelicenties en open broncodes die wijzigen, kopiëren en verspreiden mogelijk maken - voor velen een belangrijk instrument geworden.

"Beetje bij beetje heeft de groep die zich over de richtlijn zorgen maakt zich uitgebreid naar KMO’s, naar mensen die denken aan de belangen van de overheid, enz. Voor de overheid is het gebruik van vrije software interessanter in termen van controle op het materiaal en duurzaamheid in de systemen". "Hoe kan je, zonder broncode, dagelijkse updates doen of aanpassingen aan je systeem? Stel, dat een bedrijf dat gepatenteerde software op de markt brengt, failliet gaat of een programma niet verder perfectioneert omdat het niet rendabel genoeg is. Het gevaar bestaat dat je dan helemaal van nul moet herbeginnen!"

Gelukkig heeft het Europees parlement de richtlijn verworpen en de vrije software, voorlopig althans, gered. "We vroegen aan België om zich tegen softwarepatenten uit te spreken. Beetje bij beetje en onder de druk van heel wat sectoren die zich actief tegen de patentrichtlijn uitspraken, heeft de Belgische regering een tegen-houding aangenomen, maar het is toch het Europese parlement dat het meeste werk heeft verzet", verklaart Zoé Genot.

Aan de oorsprong van de beweging ligt een nooit eerder geziene mobilisatie in het Linux-milieu. "Dankzij de mobilisatie werd een sensibilisering van politici mogelijk, politici die we uiteindelijk toch zelf hebben verkozen. Het werd een win-win situatie: de beweging werd professioneler en meer mensen werden bewust en beseften welke impact deze richtlijn wel kon hebben. Beetje bij beetje slaagde men erin in elke sector voldoende mensen te vinden die de dossierverantwoordelijken op verschillende niveaus verplichtten zich over de vraag te buigen.

Het Belgisch ministerie van Economie verwoordde haar tegenkanting tegenover de Raad van Ministers, en het Europees Parlement ging ondertussen door met het analysewerk van de door de Commissie voorgestelde richtlijn. Beide instanties controleren elkaar, en dus is het werk van beiden erg belangrijk.

"Het dossier is ook een overwinning van de democratie (…) Burgers die een dossier in handen nemen en intensief werken om politici te sensibiliseren door hen regelmatig op te volgen, het loont en is hoopgevend voor burgers in tal van andere domeinen."

Wie dacht dat Zoé Genot als vrouwelijke politicus gebogen over een technisch dossier een dubbele ’handicap’ wist te combineren, heeft het mis: "Ik was veel beter op de hoogte dan de mannelijke minister die tegenover mij zat" zegt ze. "Het probleem vrouw/man was niet zo uitgesproken, de moeilijkheid technicus/niet-technicus gaf veel meer problemen. Ook in het Europees parlement was de persoon die het dossier opvolgde voor de groene Europeanen een jonge vrouw. Omdat we dezelfde visie over het dossier deelden, konden we onze politieke inzet echt scherp stellen."

De interesse van Zoé Genot en haar groene collega’s voor nieuwe technologie houdt niet op bij de Europese richtlijn. Ze is zich goed bewust van zowel de positieve als de negatieve kanten, zoals het gebrek aan democratische controle over het elektronisch stemmen of over de manier waarop persoonlijke gegevens op het internet worden beheerd. Positief vindt ze dan weer de manier waarop het internet en vooral e-mail burgers en politiek dichter bij elkaar brengen: voor wie het wil, is het vandaag veel gemakkelijker om zich te informeren én om van zich te laten horen.

Wie een mondje Frans praat, leest het volledige interview met Zoé Genot op de Ada site.(2)

Eléonore Seron
februari 2006

Forum de l'article