U bent hier: Home  > De cijfers

Vrouwen in IT-onderwijs anno 2002

De cijfers uit het onderwijs, anno 2002: de informaticadepartementen worden slechts voor 10% door vrouwen bevolkt.

Weinig vrouwen oefenen een informaticaberoep uit. Eén van de redenen is de studiekeuze: slechts een klein aantal vrouwen kiest voor een informatica-opleiding. Maar hoe klein dat aantal precies is, kon tot hier toe niemand zeggen. Ada probeerde het alsnog uit te zoeken en dook in de onderwijsstatistieken.

Gegevens over het aantal inschrijvingen en het aantal gediplomeerden aan de Belgische hogescholen en universiteiten in informaticarichtingen werden onder de loep genomen. Aangezien deze richtingen en de organisatie ervan in de Franse en Vlaamse gemeenschap niet volledig gelijk zijn worden ze apart behandeld. Bovendien is de term ‘informatica-opleiding’ een rekbaar begrip: er kunnen veel opleidingen onder worden verstaan. Vandaar de keuze om voor dit onderzoek onder ‘informaticarichting’ enkel die opleidingen te verstaan waarvan het vakkenpakket in hoofdzaak uit informatica bestaat.

• Universitair onderwijs: inschrijvingen 2002
• Universitair onderwijs: diploma’s in 2002
• Hogescholenonderwijs: inschrijvingen in 2001-2002
• Hogescholenonderwijs: diploma’s in 2002
• Overzicht
• Andere landen
• Besluit

Universitair onderwijs: inschrijvingen 2002

Voor de inschrijvingen aan de Belgische universiteiten maakten we een onderscheid tussen de 1ste cyclus (eerste 2 of 3 studiejaren) en 2de cyclus (laatste 2 of 3 studiejaren).

Vlaamse gemeenschap
We beginnen met de situatie in Vlaanderen. Voor het schooljaar 2002-2003 waren er in totaal 2025 inschrijvingen in alle informaticarichtingen aan de Vlaamse universiteiten. Slechts 207 of 10,2 % van alle inschrijvingen zijn vrouwen. Zoals in onderstaande tabel is af te lezen, scoren sommige richtingen iets beter, maar van populaire ‘vrouwenrichtingen’ is nauwelijks sprake. Handelsingenieur in de beleidsinformatica trekt procentueel het meeste aantal vrouwen, maar dan nog is dit slechts 21,7%.

Franse gemeenschap
Als we dit vergelijken met de cijfers in de Franse gemeenschap dan zien we dat het daar niet beter is, integendeel. Amper 8,6% vrouwen schreven zich in in een informaticarichting in 2002 of 134 vrouwen op een totaal van 1.560. ‘Informatique et sciences humaines’ haalt het meest vrouwelijke inschrijvingen.

Universitair onderwijs: diploma’s in 2002

Vlaamse gemeenschap
In Vlaanderen zien we voor het aantal gediplomeerden een vergelijkbaar beeld als bij de inschrijvingen. Bij de meeste opleidingen schommelt het percentage vrouwen rond de 10%. Uitschieter is opnieuw handelsingenieur in de beleidsinformatica. In totaal studeerden er in 2002 slechts 83 vrouwen af op een totaal van 665 studenten, slechts één op 8 is een vrouw!

Als we diploma’s en inschrijvingen in Vlaanderen 2002 vergelijken, zien we een lichte daling bij het aantal inschrijvingen. M.a.w. er schrijven zich procentueel minder vrouwen in dan dat er afstuderen. We zouden hieruit kunnen concluderen dat het aantal vrouwen dat zich inschrijft lichtjes achteruit gaat. Maar we kunnen het ook positief stellen: misschien doen vrouwen het in IT-richtingen wel iets beter dan mannen en halen ze daarom procentueel wat in.

Franse gemeenschap
In de rest van België liggen de percentages nog lager. Laten we ons vooral niet misleiden door een aantal hoger liggende percentages, want het gaat er telkens om een richting met heel weinig studenten. Het eindresultaat van 7% vrouwelijke gediplomeerden aan de Franstalige universiteiten in 2002 spreekt voor zich. In de richting ‘informatique et gestion’ studeerde zelfs geen enkele vrouw af.

Hogeschool onderwijs: inschrijvingen 2002

Vlaamse gemeenschap
De opleidingen zijn opgesplitst in opleiding van het korte type (1 cyclus) en lange type (2 cycli). Niet te verwarren met de 1ste en 2de cyclus aan de universiteit. Aan de hogescholen zijn de getallen heel vergelijkbaar met die aan de universiteiten. Ook hier doet de Vlaamse gemeenschap het iets beter dan de Franse, maar nergens cijfers om mee uit te pakken.

In Vlaanderen schreven 760 (11,5%) vrouwen zich in voor een opleiding van 1 cyclus, 58 (8,5%) voor een opleiding van 2 cycli. Dat geeft in totaal 818 of 11,2% vrouwen aan de Vlaamse hogescholen. Hier geen uitschieters van opleidingen die meer vrouwen aantrekken.

Franse gemeenschap
Het percentage voor de Franse gemeenschap is nog lager. Slechts 7,7% vrouwen zijn ingeschreven voor een graduaatopleiding, maar nog frappanter is dat slechts 5 vrouwen of 3,7% kiezen voor de richting‘ingenieur informatica’. Dat maakt een totaal van amper 7,6% vrouwelijke inschrijvingen aan de hogescholen in dit deel van het land.

In alle delen van het land zien we dat er procentueel minder vrouwen kiezen voor een opleiding van 2 cycli.

Hogeschool onderwijs: diploma’s 2002

Vlaamse gemeenschap
Bekijken we eerst de resultaten van Vlaanderen. 159 vrouwen studeerden af in de richtingen van het korte type, 24 in die van het lange type. Samen goed voor 12,3% afgestudeerde vrouwen. Bij de richtingen van het korte type zijn de opleidingen binnen ‘handelswetenschappen en bedrijfskunde’ populairder bij vrouwen dan degene die vallen onder de ‘industriële wetenschappen en technologie’.

Franse gemeenschap
De cijfers uit de Franse gemeenschap liggen iets lager dan in Vlaanderen. 40 afgestudeerde vrouwelijke graduaten en amper 2 vrouwelijke ingenieurs. Samen komt dit op 6,6% gediplomeerde vrouwen aan de hogescholen. In de richting ‘information industrielle’ vinden we op 122 gediplomeerden zelfs geen enkele vrouw terug.

Bekijken we het aantal gediplomeerden in de Vlaamse en Franse gemeenschap dan zien we ook hier dat er procentueel minder mensen afstuderen in de richtingen van 2 cycli dan in richtingen van 1 cyclus. Voor Vlaanderen is dit 7,5% t.o.v. 13,6%. In de Franse gemeenschap is dit 4,1 % t.o.v. 6,8 %.

Overzicht

De onderstaande tabel geeft een overzicht van alle uitgereikte informaticadiploma’s in 2002 in gans België. De Franse gemeenschap scoort met 6,8% beduidend minder dan de Vlaamse gemeenschap met 12,4%. Voor België betekent dit dat er in 2002 iets meer dan 1 op 10 meisjes afstudeerden in een informaticarichting.

Op vijftig informatica-gediplomeerden in België is een gemiddelde te vinden van:

• 45 mannen, waarvan 15 franstalige en 30 nederlandstalige
• 5 vrouwen, waarvan één franstalige en vier nederlandstalige

De slotsom is dus niet bijster positief: in 2002 studeerden slechts 332 vrouwen af in een IT-richting op een totaal van 3128. Dat wil zeggen slechts 1 vrouw op 10 studenten. Vlaanderen levert in totaal 266 vrouwelijke informatici af en de Franse gemeenschap 66. Die 266 Vlaamse vrouwen maken 12,4% uit van alle afgestudeerden, terwijl de 66 Franstalige vrouwen maar goed zijn voor 6,8% van alle afgestudeerden.

Andere landen

Als we de in België gevonden cijfers vergelijken met die uit andere landen dan merken we dat het veel beter kan. In Duitsland is 30% van de ICT-studenten een vrouw, in Finland is dat 40%. In Turkije is de verhouding bijna 50/50. Ook Engeland en Canada telt meer vrouwen die afstuderen in informatica dan België.

Buurland Nederland doet echter niet veel beter dan België: 11% vrouwen in universitaire technische opleidingen en 6% in het MBO, en het aantal vrouwen neemt nog af. Daar luidt het dat er te weinig meisjes met een goede vooropleiding doorstromen naar hoger technisch onderwijs, soms zelfs omdat het hen afgeraden wordt. Men spreekt ook over een imagoprobleem van de IT-sector. Reden dat het in het buitenland beter gaat is volgens onze noorderburen te wijten aan meer overheidsbeleid gericht op gelijkheid, specifiek doelgroepenbeleid en imagocampagnes.

Besluit

De cijfers liegen er niet om: België scoort met 1 op 10 vrouwelijke gediplomeerden in IT niet bijster goed. Slechts een beperkt aantal opleidingen overschrijden de 15% vrouwen (inschrijvingen of uitgereikte diploma’s). Dat het om meer gaat dan alleen desinteresse van vrouwen voor IT, lijkt te worden bevestigd door buitenlandse cijfers.

Hoogtijd vindt Ada om bijkomend onderzoek te doen en de verschillende onderwijsinstellingen te bevragen en te polsen naar hun visie op het probleem. Zijn ze er zich van bewust dat er zo weinig vrouwen voor een IT-richting kiezen? Nemen ze maatregelen om meer vrouwen aan te trekken, en zo ja, zijn die wel voldoende? Onderwijsinstellingen kunnen alvast niet meer om de cijfers heen!

Sylvie Syryn
juni 2004

Forum de l'article