U bent hier: Home  > Acties & instrumenten  > Andere acties

Colloquium in Parijs "Vrouwen en ICT"

Heeft de digitale kloof een geslacht?

Op 5 december jongstleden vond er in Parijs een colloquium plaats rond vrouwen en nieuwe technologie, georganiseerd door de Franse minister voor Sociale Cohesie en Gelijke Vertegenwoordiging, Catherine Vautrin, en de Franse minister voor Hoger Onderwijs en Onderzoek, François Goulard. Nieuwsgierig schoof Ada mee aan tafel om naar de sprekers (m/v) te luisteren en haar eigen ervaringen te delen.

Het colloquium opende met de welbekende bevinding: in de ICT-sector (1) tref je weinig vrouwen aan, noch op de schoolbanken, noch op de werkvloer. In de sector is er nochtans geen sprake van werkloosheid en toch blijft het aantal inschrijvingen in de studierichtingen informatica dalen. Isabelle Collet herinnerde eraan dat het informaticaberoep oorspronkelijk tamelijk evenwichtig verdeeld was tussen jongens en meisjes. In de loop der tijd is het mannelijker geworden.

Ook het beeld van de informaticus is getransformeerd van een beroep in de dienstverlenende sector naar het beeld van de hacker. Daardoor zien meisjes vaak geen rol voor zichzelf weggelegd in dit beroep, terwijl de realiteit is dat ze er gewoon niet veel over weten (2).

Bovendien is de professionele omgeving vaak moeilijk voor vrouwen: informele netwerken, het glazen plafond, vooroordelen over onbekwaamheid. Wat je ziet is dat vrouwen vaak snel van baan veranderen, terwijl ze beweren wel van hun job te houden!

De dag zat vol rondetafelgesprekken, waarin telkens een algemeen thema hernomen werd: terughoudendheid van meisjes tegenover informatica, vorming, werk,…

Terughoudendheid tegenover informatica

De eerste rondetafel boog zich over de houding van meisjes tegenover informatica. Na een korte inleiding door Françoise Massit-Folléa, ging Patricia Vendramin (3) van het FTU (Fondation Travail-Université) dieper in op het gebruik van internet en computers in West-Europa vandaag. Ze benadrukte ook dat de genderkloof op gebruikersniveau aan het afnemen is, en bij de jongste generaties zelfs bijna verdwenen. De ICT professionals blijven echter uit balans, met een Europees gemiddelde van 17% vrouwen onder de informatici (28% vrouwen in de sector zelf). In de studierichtingen variëren de cijfers, maar overal vertonen ze een dalende trend. Patricia Vendramin benadrukte de uiteenlopende oorzaken van deze situatie en de noodzaak van een aanpak op alle niveaus en niet op één enkel aspect.

Vervolgens vertelde Louise Lafortune over haar input in Québec om meisjes te interesseren voor wiskunde, door te werken aan houding en gevoelsmatigheden, en in het bijzonder aan angstgevoelens. Volgens haar moeten we zeer voorzichtig zijn met een al te afgelijnde onderscheiding tussen meisjes en jongens, en de neiging om een duidelijk verschil hierin te maken. Binnen eenzelfde groep kan er namelijk veel variatie in het gedrag zitten. Voor bepaalde verschillen in de houding van meisjes en jongens tegenover technologie, geldt dat ze eerder worden veroorzaakt doordat men erover spreekt, dan dat er van een echte afstand tussen de houdingen sprake is.

Het vormingsaanbod ontcijferd

Aan de tweede rondetafel schetsten verschillende vertegenwoordigers van hogescholen en universiteiten een beeld van de situatie in hun instellingen. Overal komt men tot dezelfde vaststelling: weinig meisjes, behalve in de disciplines gekoppeld aan multimedia en communicatie. Hiervoor worden verschillende oorzaken aangehaald: een slechte kennis van de richting, een beschadigd of ronduit negatief beeld van het beroep, vaak rondgebazuind door de media, stormachtige verhoudingen tussen gender en techniek. Er werden enkele mogelijke pistes voorgesteld: mentorschap, ontmoetingen met professionelen, het ontkrachten van de vooronderstellingen.

De kern van de stereotypen werd aan het licht gebracht door Pascale Gelebart van ONISEP (Office National d’Information sur les Enseignements et les Professions), die ook het bewijs in kaart bracht van de impact die leerkrachten hebben op de keuzes die hun leerlingen maken. Ze maakte ook de verontrustende uitslag van een recent enquête bekend: leerkrachten zouden minder verwachtingen hebben voor de professionele toekomst van hun vrouwelijke leerlingen dan voor hun mannelijke, terwijl de kinderen zelf mooie ambities koesteren!

Chantal Morley van het INT van haar kant ontkracht het idee dat meisjes voor ’lichte’ carrières kiezen in termen van arbeidstijd: veel meisjes kiezen namelijk voor een carrière als consultant, terwijl er in die job lange dagen geklopt worden. Naar haar gevoel verdient het meer aanbeveling om de piste te onderzoeken die veronderstelt dat het ongepast zou zijn voor vrouwen om graag met machines te werken.

Professionele input

De derde rondetafel handelde over de aanwezigheid van vrouwen in ICT-beroepen. Op universitair niveau en in de onderzoekswereld blijft de vaststelling bedroevend. Meerdere initiatieven werden reeds voorgesteld om deze situatie recht te trekken, gaande van "Main à la Pâte", een wetenschap-initiatieprogramma voor lagere scholen, met een rechtstreekse en ludieke aanpak die het mogelijk maakt de genderkloof te dichten, tot het ADA-project. De uitgelezen gelegenheid om Ada’s cd-rom Cybersoda (4) en "Wegwijs in de informatica!" (5) in de schijnwerpers te zetten, beide ontworpen om meer jonge meisjes warm te maken voor informaticajobs.

Martine Brunschwig, gedelegeerde voor vrouwenrechten in Auvergne, stelde eveneens een project met beroeps- en opleidingsfiches voor, aangepast aan de lokale industriële sector, waar er een tekort aan werkkrachten voelbaar is. In de loop van de rondetafel hebben verschillende deelnemers opnieuw aangedrongen op enkele cruciale punten: de leerstof linken aan de praktijk, rekening houden met de weg die vrouwen afleggen, zich bezinnen over de pedagogie achter de technologie, over rolmodellen en de geschiedenis van vrouwen in de wetenschap.

Werkgevers aan het woord

Tot slot stelden verschillende werkgevers uit de sector hun acties voor ter bevordering van een grotere gelijkheid in hun teams. Ze vertelden ook over hun ervaringen in hun domein. Grote bedrijven deden hun aanwervings- en promotiepolitiek uit de doeken. Ze benadrukten hierbij hun bekommernis om meer vrouwen aan te werven, maar wezen daarbij ook op de moeilijkheden die deze keuze met zich meebrengt en de noodzaak om verschillende niveaus in de hiërarchie te voorzien tijdens dit proces. Vertegenwoordigers van KMO’s en beginnende bedrijven gaven eveneens verslag van de stand van zaken bij hen. Ze legden hierbij de nadruk op het aanhoudend negatieve beeld van de informatica, op de reële werkdruk in de kleine ondernemingen en op het belang van netwerken.

Over het geheel beschouwd was dit een dag vol bevindingen en gestelde problemen. Opnieuw werd het belang van het Ada-project duidelijk. Met de diverse acties zitten we op koers: sleutelen aan beeldvorming, arbeidsomstandigheden onder de loep nemen, mentorshap(6) en zelf een voorbeeld zijn. Op ons kun je rekenen!

Eléonore Seron
Februari 2006

Forum de l'article