::Internationale media(h)ac(k)tivistes op de digitale ontmoetingen -ada::

Niet akkoord met het hoge infotainment-gehalte van de massamedia? Maak zelf media! Genoeg verzwegen, gedaan met taboe’s, halt aan de desinformatie en de verdraaiing van feiten: media-activisten trekken de straat op, laten actievoerders aan het woord en maken zelf het nieuws. Gesteund door hackers maken ze gebruik van de nieuwste technologieën en vrije software om tegenwicht te bieden tegen de openbare en commerciële media die als instrumenten van de elite slechts één bepaalde kijk op de wereld verspreiden.

Overal (behalve in de mainstream-media) maak je kennis met media-activisten: op acties en betogingen, op het internet, rond internationale (top)ontmoetingen en op sociale fora. Ook op de derde editie van de Digitale Ontmoetingsdagen waren ze van de partij: internationale media(h)ac(k)tivistes van Indymedia, CandidaTV, New Global Vision en Mujeres in red gaven workshops in ’open publishing’, videomontage en ’hacking’ en nodigden het publiek uit deel te nemen aan deze brede beweging van alternatieve mediamakers en software ontwikkelaars.

Op 15 februari 2003 kwamen miljoenen mensen overal ter wereld op straat om te protesteren tegen de oorlog in Irak. Allemaal waren ze ervan overtuigd dat de oorlog in Irak een oorlog om olie zou worden. Maar kranten en televisieprogramma’s weigerden ons te vertellen wat nu precies de oliebelangen waren van de VS in Irak. Eind 2003 werd in geen enkel jaaroverzicht melding gemaakt van het historisch wereldprotest. Wat is er toch mis met de media?

In Manufacturing Consent (1987) tonen Noam Chomsky en Edward S. Herman op een wetenschappelijke manier aan hoe de media zich gedragen als een propagandamachine voor de belangen van de economische en politieke elite die ons bestuurt. Vijf filters ’zuiveren’ het ruwe nieuwsmateriaal en bepalen wat nieuws wordt: eigendom, reclame, ’officiële’ nieuwsbronnen, vijandige aanvallen, en ideologie.

Eigendom & reclame: "wiens brood men eet, wiens woord men spreekt"
Media maken kost veel geld. Alle media zijn daarom in handen van grote kapitaalkrachtige groepen die geen nieuws maken om de mensen te informeren, maar om er geld mee te verdienen. Wie dacht dat de openbare omroep aan deze logica ontsnapt, vergist zich. De politieke wereld verplicht de openbare omroepen via beheerscontracten dezelfde beoordelingscriteria als de commerciële media te gebruiken. Journalisten moeten productief zijn. Twee tot vijf onderwerpen per dag, tijd om te onderzoeken of de achtergrond te verduidelijken is er niet. Een abonnement op een persagentschap, en klaar is kees. Samen met de eigenaars waken de sponsors over de inhoud: die moet licht, ontspannen en meegaand zijn (1) en mag de eigenaar of sponsor niet in een negatief daglicht stellen. Ideëen die de media-eigenaars, adverteerders of politieke vrienden niet bevallen, worden doodgezwegen en vervelende feiten niet belicht (2).

’Officiële’ nieuwsbronnen en vijandige aanvallen van machthebbers
De PR-afdelingen van de politieke wereld en de bedrijfswereld draaien op volle toeren. Ze bieden de journalist-in-tijdnood kant-en-klare informatie aan. Veel journalisten bezwijken onder het gezag van de machthebbers en beschouwen deze ’officiële’ bronnen als ’betrouwbaar’ en ’objectief’. Boodschappen van dissidenten of van zwakke groepen stuiten op onwil en moeten altijd opnieuw hun geloofwaardigheid bewijzen. Wie als journalist uit de pas loopt en zelf op onderzoek gaat loopt het gevaar belachelijk te worden gemaakt (3) of afgesneden van de ’brood’nodige officiële bronnen. Veel journalisten doen dus aan zelfcensuur, laten het publiek op hun honger zitten of trakteren hen op medialeugens.

Ideologie van anti-communisme en ’eenheidsdenken’
Wie zich durft te verzetten tegen de heersende orde of vragen stelt bij de eigendomsverhoudingen krijgt al gauw het label "communist" opgeplakt. Maar "communisme" is net als "schurkenstaat" een vaag begrip en wordt handig gebruikt als scheldwoord om de meest progressieve of kritische mediamakers in het gareel te doen lopen. Via deze ideologie van ’anti-communisme’ en ’eenheidsdenken’ doet de elite de bevolking geloven dat een andere maatschappij - die niet gestoeld is op privé- bezit, vrije markt en de almacht van multinationals- onmogelijk is.

Cristina (Candida TV): "Media-activisten brengen geen contra-informatie, ze brengen informatie. Een media-activiste verslaat acties niet vanop de zijlijn maar neemt er ook aan deel, omdat ze verandering wil en de doelstelling van de actie onderschrijft."

Elke zeven seconden sterft een kind van de honger en dagelijks gaan 100.000 mensen dood van armoede. De 400 rijksten bezitten meer dan de 3 miljard armsten samen. Tegen die onrechtvaardigheid komen de anti-globalisten op straat, maar de media vergeten hun verhaal en herleiden de massale protesten tot berichten over gewelddadige betogingen. Media-activisten weten goed wat de actievoerders willen en maken zelf reportages over de acties. Hun informatie halen ze bij de mensen zelf, die de eerste getuige zijn van het onrecht dat ze meemaken.

Confronterend en onthullend
Media-activisten laten stemmen horen die elders worden gesmoord. De "vrouwen op het net (mujeres in red)" ’hackten’ de domeinnaam www.mexicoturismo.org om gerechtigheid te eisen voor de honderden vrouwen die sinds 1993 in Ciudad Juaréz en Chihuahua (Mexico) vermoord werden teruggevonden. Ook de argentijnse arbeidsters die hun failliete fabriek op eigen houtje laten draaien komen aan het woord, samen met vredesactivisten en mileu-activisten (5). Media-activisten vullen de zwarte gaten van de mainstream-media en spreken foute beweringen tegen. Ze gaan ook op onderzoek en onthullen media-leugens (6) of belichten gevoelige onderwerpen die de mainstream-media het publiek trachten te onthouden (7).

Gehackte technologie
Hackers zijn geen crackers! ’Hacking’ is het ontwrichten en anders gebruiken van technologie die enkel geproduceerd werd met het oog op consumptie. Gsm’s, internet en digitale foto- en videocamera’s, worden door media-activisten ingezet om hun verhaal tot bij een zo groot mogelijk publiek te brengen. Hackers ondersteunen hen door vrije-software-op-maat te ontwikkelen en geavanceerde technieken als videocompressie, streaming (rechtstreeks uitzenden langs het internet) en tv- en wireless internet antennes zelf te ontwerpen.

Agnese (CandidaTV): "We sporen mensen aan hun eigen tv-station uit te bouwen door ons videotapes te sturen die via een communautair tv-kanaal worden uitgezonden. Onze visie is geïnspireerd op de hacking filosofie: het maken van televisie moet iets worden wat iedereen zich kan toeëigenen."

Sabotage, spionage en gratuit politiegeweld
Politici en mainstreamjournalisten schilderen anti-globalisten af als politieke hooligans. Politie en inlichtingendiensten bespioneren de sociale protestbeweging en ontwikkelen hiervoor nieuwe repressietechnieken. Het materiaal van media-activisten (vooral videobeelden en foto’s) bewijst hoe de politie haar boekje maar al te vaak te buiten gaat. Media-activisten hebben een krachtig antwoord geboden op de eenzijdige berichtgeving en op de criminalisering door de staat. Hun informatie is zo effectief dat herhaaldelijk wordt geprobeerd hen het zwijgen op te leggen (8).

George Monbiot (Britse journalist en media-activist): "Elk gevecht dat we aangaan, is een gevecht voor de harten en overtuigingen van andere mensen. Onze oorlog is een informatie-oorlog en dus gebruiken we alle wapens die we hebben. Onze tegenstanders zullen ons zwartmaken en vernietigen, hoe juist onze eisen ook zijn. Tenzij we terugvechten."

(1) In juni 2001 brachten de Amerikaanse tv-kanonnen ABC, CBS en NBC gemiddeld amper 7% hard nieuws, tegenover 25 procent nieuws over bekende gezichten, 33% reclame en 47% lifestyle.
(2) De Columbia Journalism Review nam 200 verhalen over anti-globalistische protesten in Praag (2000), Québec, Göteborg en Genua (2001) onder de loep. Waarom honderdduizenden op straat kwamen werd door 10 grote Amerikaanse nieuwsmedia weggegomd of verdraaid. Ze deden de protesten af als circus, en ze verduisterden de werkelijke economische en politieke inzet van de bijeenkomsten.
(3) Tijdens de Witte Mars (20 oktober 1998, 300.000 betogers) kanaliseerde eerste minister Dehaene de media. Journalisten die zochten naar mogelijke netwerken van kinderhandel werden belachelijk gemaakt. Ze kregen de bijnaam "believers", alsof ze een steekje los hadden.
(4) Palagummi Sainath uit: ’Journalism for People’, Media Development, 1999
(5) Op Indymedia krijgen we verschillende reportages te zien, bijvoorbeeld over mishandelde activisten na het politie-optreden in Genua (Italië, juli 2001); vredesactivisten die treinen met Amerikaans oorlogsmateriaal blokkeren en de opslag van kernwapens inspecteren; milieu-activisten die een bos bezetten tegen verkaveling; adbusters die de almacht van reclame aanklagen;...
(6) Midden april 2002 arresteerden rechtse militairen de Venezolaanse president Hugo Chavez. Chavez werd in het Westen voorgesteld als een populist met dictatoriale neigingen. Hij gebruikte de petroleum-inkomsten ten dienste van de bevolking en steunde Cuba. Tijdens de putsch werd er geschoten: volgens de rechtse commerciële media in Venezuela door "Chavez-communisten", maar in feite schoten rechtse paramilitairen op pro-Chavez betogers. De film The Revolution will not be Televised reconstrueert treffend wat er echt gebeurde [download video] [bekijk video].
(7) Geoffrey Geuens legde een dubbele databank aan. In één lijst zitten namen van de eigenaars van multinationale bedrijven. Een tweede lijst bevat de bestuursleden van selecte clubs en think tanks die de politiek van de staten beïnvloeden. Wat blijkt nu: die milieus overlappen elkaar, overal kom je dezelfde namen tegen. De grote namen van de bedrijfswereld, de staat en de media werken samen voor dezelfde belangen.
(8) Politierazzia’s vernielden onafhankelijke perscentra tijdens de protesten tegen de G8 in Genua (juli 2001) en Genève (juni 2003) en verhinderden de werking van een polymedialab tijdens de WeSeize! activiteiten op de VN top over de informatiesamenlenving (WSIS).